C-reactive protein als marker voor ernstige complicaties in acute en electieve complexe abdominale chirurgie
Straatman, J., Cuesta, M.A., Peet, D.L. van der
Voorzitter(s): E.C.T.H. Tan, chirurg, Radboudumc, Nijmegen & M. van Heijl, AIOS Heelkunde, Diakonessenhuis, Utrecht
Locatie(s): Zaal 80/81
Categorie(ën):
Ernstige complicaties na complexe abdominale chirurgie worden beschreven in tot wel 20% van de patiënten. Deze complicaties vereisen invasieve behandeling en leiden tot een toename in morbiditeit en mortaliteit. Het vroegtijdig opsporen en behandelen van deze ernstige complicaties is geassocieerd met een afname van deze morbiditeit en mortaliteit. C-reactive protein (CRP) is in multipele studies beschreven als marker voor ernstige complicaties. Echter in het merendeel van deze studies werden alleen electieve ingrepen geïncludeerd. Doel van deze studie is om te onderzoeken op CRP ook bruikbaar is in patiënten die acuut geopereerd werden.
In deze observationele cohort studie werden postoperatieve CRP waarden vergeleken in patiënten die een electieve ingreep ondergingen versus patiënten die acuut een complexe abdominale operatie nodig hadden. Complicaties werden geclassificeerd volgens Clavien-Dindo. Postoperatieve CRP waarden werden bijgehouden tot 14 dagen postoperatief. Drie honderd negen- en negentig patiënten ondergingen complexe abdominale chirurgie tussen januari 2009 en januari 2011. Drie- en tachtig patiënten hadden een ernstige complicatie (20,8 %). Drie-honderd-acht-en-twintig patiënten ondergingen een electieve ingreep, 71 patiënten werden acuut geopereerd (binnen 24 uur na opname).
Significante verschillen tussen acuut en electief geopereerde patiënten werden gezien op de dag van operatie en postoperatieve dag (POD) 1, (P<0,001), echter vanaf POD 2 werden geen significante verschillen meer gezien. In een sub-analyse werden de beide groepen vergeleken voor patiënten met een ongecompliceerd beloop of patiënten met een ernstige complicatie, waarbij eveneens geen significante verschillen meer werden gezien vanaf postoperatieve dag 2. In onze eerdere studie werd een optimale afkapwaarde berekend voor CRP als marker voor ernstige complicaties na complexe abdominale chirurgie van 145 mg/ml op de derde postoperatieve dag. Analyse toonde geen verschillen in sensitiviteit en specificiteit van deze afkapwaarde voor acuut of electief geopereerde patiënten (p=0,576).
Concluderend zijn CRP-waarden hoger bij acuut geopereerde patiënten op de dag van operatie en POD 1. Vanaf POD 2 zijn er geen significante verschillen in CRP waarden tussen patiënten die een acute versus electieve complexe abdominale ingreep ondergingen. Verder lijkt de afkapwaarde van CRP van 145 mg/l op de derde postoperatieve dag bruikbaar na acute EN electieve ingrepen. Deze studie steunt het gebruik van CRP als marker voor ernstige complicaties na complexe abdominale chirurgie in zowel electief als acuut geopereerde patiënten.