CD 2014

In 2009 werden in Nederland 16.000 appendectomieën verricht waarvan 7.000 laparoscopisch zijn verwijderd, dit percentage is het afgelopen decennium gestaag gestegen vanwege de vele voordelen van de laparoscopische appendectomie (LA) ten opzichte van een open appendectomie (OA). Een nadeel is echter het hogere abcespercentage (LA 1,6% versus OA 0,6%). De oorzaak van dit verschil is niet bekend, mogelijk speelt intra-abdominale verspreiding van bacteriën door pneumoperitoneum een rol, eventueel in combinatie met verspreiding door intra-abdominaal spoelen. Abcessen zouden daardoor niet alleen lokaal in de rechter onderbuik ontstaan, maar ook verspreid door het abdomen. Het doel van deze studie is om, met behulp van abceslocaties, de rol van pneumoperitoneum en buikspoeling bij het ontstaan van abcessen te verhelderen.

In deze retrospectieve analyse, werden alle patiënten geïncludeerd die een appendectomie hebben ondergaan in de periode 1992-2011 (n= 2726). In deze groep zijn 263/2726 (9,6%) patiënten geëvalueerd in verband met een verdenking op een abces. Wondabcessen werden geëxcludeerd.

Uiteindelijk bleken 83/2726 (3,0%) patiënten een radiologisch dan wel chirurgisch bewezen intra-abdominaal abces te hebben, 60 in de laparoscopische groep (3,6%) versus 23 in de open appendectomie groep (2,2%). Van deze 83 abcessen werden er 20 in de rechter onderbuik (20,4%) gevonden en 63 (64,3%) in de overige kwadranten van het abdomen. Er werd geen significant verschil gevonden in de abceslocaties vergeleken met de operatietechniek (p = 0,377).

In 201 van de 263 (76,4%) patiënten met verdenking op een abces was er gespoeld na de appendectomie. Dit varieerde van lokaal in de rechter onderbuik tot het gehele abdomen. Van de patiënten met een bewezen abces was 86,7% gespoeld, p = 0,003. Van alle patiënten met een abces en waarbij gespoeld is, komen abcessen significant meer voor elders in het abdomen, p = 0,001.

Wij concluderen dat abcessen, ontstaan na LA, niet significant meer voorkomen op andere locaties in het abdomen vergeleken met abcessen ontstaan na open appendectomie. Pneumoperitoneum lijkt daardoor geen rol te spelen bij de locatie van het abces. Het spoelen van de buik daarentegen lijkt geen preventieve werking te hebben. Causale verbanden kunnen echter niet gelegd worden vanwege het retrospectieve aspect van onze studie. In dit retrospectieve onderzoek was de incidentie van intra-abdominale abcessen na een LA hoger dan na een OA (3,6% versus 2,2%). Ons abcespercentage is relatief hoog in vergelijking met de literatuur (3,0%), mogelijk kan dit verklaard worden doordat een belangrijk deel van deze patiënten door een ander ziekenhuis zijn verwezen.