CD 2014

De afgelopen decennia is de behandeling van het primaire rectumcarcinoom door de introductie van totale mesorectale excisie (TME) en neo-adjuvante (chemo-)radiotherapie sterk verbeterd. Dit heeft geleid tot een sterke daling van het lokaal recidief percentage. Desondanks komt het lokaal recidiverend rectumcarcinoom nog in 5-10% van de patiënten voor. Risicofactoren voor het ontwikkelen van een lokaal recidief zijn uitgebreid onderzocht. De belangrijkste blijkt een irradicale resectie en leiden tot een lokaal recidief percentage van 44-83%. Aan de andere kant is er echter weinig bekend over het interval tussen de primaire resectie en het lokale recidief en mogelijke prognostische factoren voor een kort interval. Een vroegtijdige diagnose van een lokaal recidiverend rectumcarcinoom zou de kans op een radicale resectie van het lokaal recidiverend rectumcarcinoom kunnen vergroten en daardoor kunnen leiden tot een betere prognose.

Alle patiënten verwezen tussen 2000 en 2013 met een lokaal recidiverend rectumcarcinoom naar ons tertiair verwijscentrum zijn retrospectief geanalyseerd. Factoren met een mogelijke invloed op het interval tussen primaire resectie en het ontwikkelen van een lokaal recidief werden d.m.v. Kaplan Meier curves en een Cox’s regressie analyse geanalyseerd.

In totaal weren 365 patiënten met een lokaal recidiverend rectumcarcinoom verwezen. De mediane tijd tussen primaire resectie en de diagnose lokaal recidief was 23 maanden (range, 2-314). Na univariate analyse bleken geslacht, leeftijd, primaire operatie en T-, N- en M-status van de primaire tumor niet geassocieerd met het interval tussen primaire resectie en de diagnose van het lokale recidief. Neoadjuvante radiotherapie voor de primaire tumor (mediane tijdsinterval 21 mnd vs. 24 mnd, p=0,03) en een irradicale primaire resectie (mediane tijdsinterval 10 mnd vs. 24 mnd, p<0.001) waren wel geassocieerd met een korter interval. In de multivariabele analyse was alleen een irradicale resectie van de primaire tumor geassocieerd met een korter tijdsinterval (HR 1.7 95CI: 1,22-2,39). Van de patiënten met een irradicale primaire tumor resectie ontwikkelde 52% van de patiënten al een recidief in het eerste jaar en 73% in de eerste twee jaar.

Een irradicale primaire tumor resectie is de belangrijkste risicofactor voor het ontstaan van een lokaal recidief kort na resectie van de primaire tumor. Gezien de hoge kans op een lokaal recidief na een irradicale primaire resectie zou intensivering van de screening in de eerste twee jaar na de irradicale resectie kunnen leiden tot een vroegere diagnose en mogelijk een betere uitkomst van chirurgische behandeling van het lokaal recidiverend rectumcarcinoom.