Het geruptureerde aneurysma van de abdominale aorta: de overlevingsduur zonder operatie
Beek, S.C. van, Legemate, D.A., Vahl, A.C., Wisselink, W., Balm, R.
Voorzitter(s): E.C.T.H. Tan, chirurg, Radboudumc, Nijmegen & I.H.J.T. de Hingh, chirurg, Catharina Ziekenhuis, Eindhoven
Locatie(s): Brabantzaal
Categorie(ën):
Bij patiënten met een geruptureerd aneurysma van de abdominale aorta (RAAA) is uitstel van een chirurgische interventie controversieel. Zo is het de vraag of er tijd is voor extra diagnostiek zoals een CT-angiografie of voor vervoer over een grotere afstand naar een gespecialiseerd vaatchirurgisch ziekenhuis. De overlevingsduur zonder operatie, een onderdeel van deze discussie, is onvoldoende onderzocht en onderwerp van deze studie.
Het betreft een retrospectieve cohort studie in patiënten met een RAAA die geen chirurgische interventie hebben ondergaan. Het doel was te bepalen wat de duur van overleving was na aankomst op de SpoedEisende Hulp (SEH). De patiënten zijn geïdentificeerd uit een prospectief onderzoek dat liep tussen 2004 en 2011 in tien ziekenhuizen van één ambulanceregio. Patiënten met onbekende duur van overleving en patiënten die werden gereanimeerd voor aankomst in het ziekenhuis werden geëxcludeerd voor de analyse.
Van de 539 patiënten met een RAAA in de ambulanceregio, hebben 66 (12%) geen chirurgische interventie ondergaan. Zesentwintig patiënten werden geëxcludeerd van de analyse wegens onbekende overlevingsduur of reanimatie voor het ziekenhuis. De redenen voor afzien voor interventie waren de wens van de patiënt (15), hartstilstand of diepe shock (7), onbekend (7), ernstige comorbiditeit (6), leeftijd (3) en aorto-iliacale anatomie (2). Eén uur na registratie op de SEH was 95% (38/40, 95%-betrouwbaarheidsinterval (BI) 88 - 100%) en twee uur na registratie was 80% (32/40, BI 67 - 92%) van de patiënten nog in leven. De mediane overleving was 13 uur (inter-quartile range 2 - 45).
De extrapolatie van deze overlevingsduur naar patiënten mét chirurgische interventie is lastig. Enerzijds bevat onze studie de patiënten met de slechtste prognose. Anderzijds werden instabiele patiënten geëxcludeerd van de analyse vanwege reanimatie voor aankomst in het ziekenhuis. Om deze reden hebben wij de patiënten mét en zonder interventie in de ambulance regio vergeleken. Parameters van hemodynamiek waren vergelijkbaar in beide groepen, zoals preoperatieve mediane systolische bloeddruk (106 vs 110 mmHg), cardiopulmonale reanimatie (12 vs. 15%), mediane serum hemoglobine (7.0 vs. 7.0 mmol/L) en mediane serum creatinine (108 vs. 130 µmol/L). Op basis van deze resultaten lijkt extrapolatie van de overlevingsduur van patiënten zonder interventie naar patiënten mét interventie mogelijk.
Conclusie
De meerderheid van de patiënten met een RAAA zonder chirurgische interventie overleeft de eerste twee uren na aankomst op de SEH. Dit is een aanwijzing dat kort uitstel van chirurgische interventie voor extra diagnostiek of voor vervoer naar een gespecialiseerd vaatchirurgisch centrum mogelijk is.