Het axillair recidiefrisico bij het lymfeklierpositieve mammacarcinoom: een landelijke populatiestudie.
Dings, P.J.M., Verstegen, M., Siesling, S., Strobbe, L.J.A., Wilt, J.H.W. de
Voorzitter(s): R. Roumen, chirurg, Máxima Medisch Centrum, Veldhoven & T.S. Aukema, AIOS Heelkunde, Kennemer Gasthuis, Haarlem
Locatie(s): Diezehal
Categorie(ën):
Een van de belangrijkste prognostische factoren bij het mammacarcinoom is de status van de okselklieren. Sinds de jaren negentig is de schildwachtklierprocedure de stadiëringsmethode van eerste keus. In het geval van een negatieve schildwachtklier (SWK) kan een okselklierdissectie (OKD) veilig achterwege worden gelaten. De afgelopen jaren staat de rol van een OKD bij een positieve SWK ter discussie. Het doel van dit onderzoek is om het axillair recidiefrisico te bepalen bij SWK-positieve patiënten met een mammacarcinoom die vervolgens geen OKD hebben ondergaan. Daarnaast wordt de relatie tussen axillair recidief en de totale overleving onderzocht. Het is de eerste studie die dit op landelijk niveau onderzoekt.
Er werd gebruik gemaakt van data van de Nederlandse Kankerregistratie. Alle Nederlandse lymfeklier-positieve patiënten met een statium I-III mammacarcinoom, gediagnosticeerd in de periode 2003 tot en met 2006, werden geïncludeerd. Exclusiecriteria waren een onbekende pT-status en behandeling met neoadjuvante chemotherapie. Patiënten werden verdeeld in twee groepen: SWK-biopsie gevolgd door OKD versus alleen een SWK-biopsie. Er werd een onderverdeling gemaakt in type metastase: geisoleerde tumorcellen, micrometastasen en macrometastasen. Het primaire eindpunt was een regionaal axillair recidief en het secundaire eindpunt van deze studie was de totale overleving.
In totaal werden 4.644 patiënten geanalyseerd. Hiervan ondergingen 3.849 patiënten (82,9%) een SWK-procedure gevolgd door een OKD, en 795 patiënten (17,1%) ontvingen geen aanvullende OKD. De gemiddelde leeftijd was 56 jaar en de mediane follow-up duur was 6,2 jaar. In totaal werden 55 axillair recidieven gevonden, waarvan 39 (1,1%) in de SWK+OKD groep en 16 (2,2%) in de SWK-groep (p = 0.016). In de multivariate analyse bleek dat het niet uitvoeren van een OKD onafhankelijk geassocieerd was met een groter axillair recidiefrisico (HR 4,10 [95% BI: 1,79-9,42]).
De 5-jaarsoverlevingen voor het gehele cohort was 88%. De 5-jaarsoverleving voor de SWK+OKD-groep was 89,5% versus 84,2% bij de SWK-groep (p < 0.001). Een multivariate analyse toonde aan dat een SWK-procedure alleen, onafhankelijk geassocieerd was met een slechtere totale overleving (HR 1,61 [95% BI: 1,26-2,07]).
Concluderend hebben we aangetoond dat het niet uitvoeren van een OKD bij een positieve SWK leidt tot een hoger axillair recidiefrisico. Dit risico is onafhankelijk van de traditionele klinische en pathologische factoren. Daarnaast is het achterwege laten van een OKD geassocieerd met een slechtere totale 5-jaarsoverleving. Men moet terughoudend en selectief zijn met het niet uitvoeren van een OKD.